رئیس جمهور قرآنی

بررسی اندیشه های قرآنی دکتر جلیلی

 

 

 

بسم الله الرحمن الرحيم

طعم شیرین زندگی قرآنی

 

 

 

((من عمل صالحاً من ذكر أو انثى و هو مؤمن فلنحيينّه حياة طيّبة ))^{نحل 97}

انقلاب اسلامى ايران « طعم شيرين زندگى » در سايه دين و معنويت را به جامعه بشرى بازگرداند، و مسير تاريخ را در يك نقطه عطف حياتى دگرگون ساخت و. « حيات طيبه »قرآنى را در آخرالزمان نويد بخشيد

 

 

 

چنين انقلابى هيچ گاه نمى تواند در قالب الگوهاى غربى و شرقى ؛« توسعه » و«جامعه مدنی » و« مكتب ايرانى » متبلور شوند، چراكه اين انقلاب ريشه در« اسلام ناب محمدى صلى الله عليه و آله» دارد، و آرمان هاى والاى اسلامى جز در الگو و ظرفى اسلامى و قرآنى نمى گنجد، كه چنين الگويى در نگرشى اسلامى « طيبه حيات » است ،« حيات طيبه » اى كه به تعبير مقام معظم رهبرى:

.«يعنى زندگى اى كه كام انسان را شيرين كند و انسان با آن زندگى، احساس آرامش و آسايش نمايد »

هدف از همه ى مبارزاتى كه ملت ايران به رهبرى امام بزرگوار انجام داد... تشكيل حيات طيبه ى اسلامى بود»

«حيات طيبه، يعنى يك ملت، هم از لحاظ مادى و زندگى روزمرّه و رفاه و امنيت  و دانش و سواد و عزت سياسى و استقلال اقتصادى و رونق مالى و اقتصادى ... برخوردار باشد و هم از جهت معنوى»

«زندگى گوارا وقتى است كه رفاه مادى با عدالت، معنويت و اخلاق همراه شود. و اين را فقط اديان الهى مى توانند براى بشر تأمين كنند »

 

كليد تحقق حيات طيبه

 

 

« آمن الرّسول بما انزل اليه من ربّه و المؤمنون »

 

كليد موفقيت اين كار {تحقق حيات طيبه} در نظام اسلامى چيست؟ كليد موفقيت اين است كه مسئولان نظام اسلامى همچنان كه در آيه ى قرآن ذكر شده است- از ايمان و عمل صالح برخوردار باشند. ايمان و عمل صالح فقط اعتقاد به خدا و خواندن نماز و گرفتن روزه نيست، بلكه ايمان يعنى ايمان به خدا؛ ايمان به وعده ى الهى؛ ايمان به آنچه كه خداى متعال براى بشر در دستورات تشريعى خود به وسيله ى انبياء فرستاده است؛ ايمان به درستى راه

خود پيغمبر به راه خود ايمان داشت، ؛« آمن الرّسول بما انزل اليه من ربّه و المؤمنون » . خود

مؤمنين هم به دنبال سر پيغمبر به راه خودشان ايمان داشتند. خداى متعال به ما وعده هايى داده است؛ بايد به اين وعده ها ايمان داشته باشيم. خداى متعال به ما به طور قاطع فرموده به عهد من وفا كنيد، تا من هم به عهد خود وفا كنم؛ ؛« اوفوا بعهدى اوف بعهدكم » : است كه معاهده اى كه با خدا بسته ايد، به آن معاهده عمل كنيد تا خدا هم به وعده اى كه به شما داده

است عمل كند

 

برنامه برآمده از قرآن نه از خارج 

 

 

 

 

((لا أعبُد ما تعَبُدون  لَكُم دِينُكم وَلىَ دِين)) ((قد كاَنت لكَم أسُوةَ حَسَنةَ فىِ إبراَهيِمَ واَلذَّيِنَ معَهَ إذِ قاَلوُا لقِوَمْهِمِ إنا برآَء منِكم وَمما تعبُدُونَ منِ دُونِ اللَّهِ ))

 

بدون شك انقلاب اسلامى در زمانى بروز و ظهور پيدا كرد كه در صحنه بين المللى در عرصه هاى مختلف چه در سياست و چه در فرهنگ و چه در اقتصاد و ساير عرصه ها، مناسباتى شكل گرفته بود و شايد بهتر باشد اينگونه بيان كنيم كه در مناسبات سياسى، اقتصادى، فرهنگى و هنرى كه شكل گرفته بود انحصارهايى رقم خورده بود؛ انحصار در قدرت، انحصار در ثروت، انحصار در مدل سياسى. و به هر حال كسانى توانسته بودند به مدد ابزارهاى مختلفى كه به كار گرفته بودند چه ابزارهاى نظامى و چه ابزارهاى سياسى و اقتصادى و فرهنگى و رسانه اى براى آنچه بايد در آن عرصه ها در مناسبات جهانى و بين المللى حاكم باشد مدل هايى را ترسيم كرده و به جد دنبال اين باشند كه آن مد لها محقق شود و مانعى در برابر آن نايستد. فكر مى كنم

شايد مهمترين تقابلى كه با انقلاب اسلامى از اولين روزهاى شكل گيرى آن صورت گرفت و سعى شد با تمام ظرفيت در همه عرصه ها در برابر آن بايستند به خاطر يك احساس خطر بود. براى آنها خطر اين بود كه انديش هاى پيدا شده است كه اين انديشه حداقل در مراحل اول ادعاى آن را دارد كه اين انحصار بايد شكسته شود.

شايد اين مه مترين خطرى بود كه آنها از انقلاب اسلامى احساس كردند. انديشه اى كه به صراحت بيان مى كرد)) لا أعبُد ما تعَبُدون  لكُم دِينُكم وَلىَ دِين )) من يك انديشه و مبانى خودم را دارم و بحث هاى خودم را دارم و مبتنى بر آن مى خواهم عمل كنم. اين تمايزى كه بين دو انديشه وجود دارد يك تقابل و يك رويايى جدى است. رويايى بين دو تاكتيك و راهبرد نيست، يك رويايى بنيانى بين دو انديشه و دو فكر است. در طول تاريخ هم بوده است:

((قد كاَنت لكَم أسُوةَ حَسَنةَ فىِ إبراَهيِمَ واَلذَّيِنَ معَهَ إذِ قاَلوُا لقِوَمْهِمِ إنا برآَء منِكم وَمما تعبُدُونَ منِ دُونِ اللَّهِ ))

اما چرا اين تمايز بين دو انديشه اين همه اهميت پيدا مى كند كه تمام آ نها را در اين موضوع كه بايد با اين حركت مقابله بشود، جدى مى كند؟ اين تمايز در چه چيز است و اين رويايى در چيست؟ آنچه را كه موجب شده است آنها احساس خطر كنند اين است كه انديش هاى بوجود آمده است كه اين انديشه فقط در يكسرى مناسك با آ نها اختلاف ندارد؛ در تمام ابعاد و بحث ها حرفى ديگر دارد؛ حرفى جديد دارد كه اين حرف مى تواند عرصه را بر آ نها تنگ كند و آن انحصار را بشكند. يكى از بحث هاى بسيار اساسى كه به نظر می رسد

...آنچه امروز در موضوع انرژى هسته اى عليه ما به كار برده مى شود به خاطر اين است كه اين انحصار نبايد

شكسته شود. آنچه امروز در مناسبات اقتصادى دنبال مى كنند براى اين است كه اگر انديش هاى متفاوت با آنها بتواند يك قدرت اقتصادى شود، اين انحصار شكسته خواهد شد.

 

نماز و اقتصاد

 

 

((قالُوا يا شُعَيْبُ أَ صَلاتُكَ تَأْمُرُكَ أَنْ نَتْرُكَ ما يَعْبُدُ آباؤُنا أَوْ أَنْ نَفْعَلَ في‏ أَمْوالِنا ما نَشؤُا إِنَّكَ لَأَنْتَ الْحَليمُ الرَّشيد))

 

آیه دقیقاً ....نشان می دهد تمام سئوالی که آنها داشتند این نبود که جناب شعیب حالا یک مناسک جدیدی را برای عبادت ارائه می کند. این را توجه بفرمایید سئوالشان این است که "قَالُوا يَا شُعَيْبُ أَصَلَاتُكَ تَأْمُرُكَ أَن نَّتْرُكَ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا" این نماز شما فقط یک مناسک نیست، تمام بحثشان این است که تمام مناسبات ما را برهم ریخته است و بعد در ادامه اش این را بیان می کند که "أَن نَّفْعَلَ فِي أَمْوَالِنَا مَا نَشَاءُ" فقط یک نماز نیست با این نماز تمام آن مناسبات اقتصادی ما را می خواهی تغییر دهی، نحوه عمل ما را در اقتصاد می خواهی بر هم بریزی، "أَصَلَاتُكَ تَأْمُرُكَ أَن نَّتْرُكَ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا أَوْ أَن نَّفْعَلَ فِي أَمْوَالِنَا مَا نَشَاءُ " یعنی آن چه را که ما می خواهیم در نحوه مناسبات اقتصادی خودمان داشته باشیم باید آن را ترک کنیم. این است که آژیر خطر است. این است که شما یک اندیشه ای را می آورید که این فقط یک نماد نیست این "صَلاتُک" به دنبال آن این است که "أَن نَّتْرُكَ مَا يَعْبُدُ آبَاؤُنَا" یا "أَن نَّفْعَلَ فِي أَمْوَالِنَا مَا نَشَاءُ" آن مناسبات اقتصادی که ما داریم دنبال می  کنیم آنها را باید رها کنیم، لذا است که باید با آن مقابله شود.
   امروز آن بحث اساسی که با انقلاب اسلامی ظهور پیدا کرده است این است که یک مناسبات جدید تعریف شده و می شود و یک مناسبات جدید ادعا می شود. اگر این ادعاها بتواند محقق شود بدون شک آن انحصار را خواهد شکست...

حرکت با تمام قوا

 

 

((قل انّ صَلاتی و نُسکی و مَهیای و مَماتی لله رب العالمین ))

این صلاةَ اگر در همه ابعادش بیاید- و همه اینها یک آهنگ دارند- بر همه مناسبات تاثیر می گذارد. مناسبات سیاسی و فرهنگی و اقتصادی و بسیاری از مناسبات که حاکم بر جهان است دچار تزلزل و دستخوش تغییر خواهد شد....

 

دزدی آشکار استکبار

 

 

 

 

 ((...وَ لا تَنْقُصُوا الْمِكْيالَ وَ الْميزان...)) ((وَ يا قَوْمِ أَوْفُوا الْمِكْيالَ وَ الْميزانَ بِالْقِسْطِ وَ لا تَبْخَسُوا النَّاسَ أَشْياءَهُمْ ...))

و از همه آ نها مهمتر بحث مدل حكومتى است، يعنى اگر امروز انديشه اى پيدا شود و مدعى ارائه يك مدل جديد تحت عنوان مردم سالارى دينى شود، اين مدل نبايد شكل بگيرد، به خاطر احساس خطرى كه

مى كنند. اگر امروز انديشه اى بيايد و بگويد كه ده ها هزار ميليارد و صدها هزار ميليارد دلار بدون پشتوانه اگر وارد بازار مى شود از جيب كدام ملت ها و كدام انسا نها است؟ و اين مناسبات بايد تغيير كند؛ حتما بايد با اين انديشه رويارويى شود. امروز ((و لا تنقضوا الْمِكْيالَ وَ الْميزان ))و ((أوفوا المکيال والميزان بالقسط)) مصاديق اينگونه دارد طبيعى است كه بايد تمام آنها جمع شوند براى اينكه با اين انديشه مقابله كنند. اين را يك خطر واقعى مى دانند.

 

 

 

 

 

 

از استقامت تا پیشرفت

 

 

 

 

 

 

 

((وَأَلَّوِ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِیقَةِ لأسْقَیْنَاهُمْ مَاءً غَدَقًا))

((و اينكه اگر جن و انس بر راه رشد استقامت بورزند ما ايشان را آبى گوارا و زياد مى‏چشاني))

 

 

اشاره ای می خواهم کنم به مقاله یکی از نظریه پردازهای راهبردی معروف امریکا در اواسط دهه نود. ...آن فرد در مقاله اش گفته بود که اگر هم بخواهیم جلوی مقاومت ایران در برابر این الگوی انحصاری جهان را بشکنیم، راهش این است که ایران را هضم کنیم در داخل این موضوع، راهش این است که اتفاقاً تمام مناسبات اقتصادی با ایران را آنقدر زیاد کنیم تا اقتصادش در اقتصاد جهانی هضم شود و نتواند داعیه مقاومت را در برابر آن الگو و مدل انحصاری جهان داشته باشد.
همان زمان من گفتم اتفاقاً این نگاه خطرناکتر است. از همین جا من این نکته را می خواهم عرض کنم، آنهایی که احساس می کنند با تحریم ها می توانند به ملت ما فشار وارد کنند یا با این حرکتها مانع این مسیر شوند اتفاقاً دارند در زمین ما بازی می کنند. اتفاقاً آنها با این حرکتشان باعث می شوند شکل گیری این اندیشه جدید و کارآمدی آن و اجرایی بودن آن در ارائه الگوی بومی سرعت بیشتری بگیرد و امروز اگر پیشرفتی در کشور ما در عرصه های مختلف وجود دارد، این پیشرفت حاصل مقاومت در آن اندیشه است و حاصل اتکاء به ظرفیت های دینی و بومی است. چرا این پیشرفت ها را سایر کشورها که این تهدیدات و تحریم ها و فشارها علیه آنها نیست بلکه تسهیلات و امکانات فراوان در مناسبات جهانی دارند به دست نمی آورند؟

....ما آن چیزی که اهمیت دارد و من در اینجا بیان می کنم این است که امروز مسیری که مردم ما برای پیشرفت  انتخاب کرده اند یک مسیر غیرقابل برگشت است

.

از تو حرکت از خدا برکت

 

 

((وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى‏ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْض))

 

 

هستىشناسى،مقدمبرتئورىپردازىدرسياستاست وقتىشمامى گوييد((لوان اهل القریامنواواتقوالفتحناعليهمبركاتمن السماء« اينراشماوقتىمى توانيدبياوريددرعرصه ىتئورى هاىتوسعه

سياسىكهقبلأمبانىهستی شناسی تانرادرستكردهباشيد؛يعنىاگرشما درهستىشناسىيكبابىرابازكنيدتحتعنوانعالمغيبوتاثيرآنبر عالمماده،آنموقعمعنىپيدامى كندوالاخيلىطبيعىاستكهاگراينرا مثلأببريدپيشيكانديشمندغربىبرايشخيلىعجيباست،((آسمان))((بركت))؟يعنىچهاينحرفها؟درستمى گويد؛چونآنمبانىراندارد. لذاتئورى هايىكهمى دهدبريكسيستمديگرىمى رود.

اماشماوقتىاينجابحثمى كنيد،مى گوييدمثلأمندربابتوسعه حرفخاصخودمرادارم؛بهايندليلكهشماوقتىيكمبناىديگرى داريد،اگراينمبانىراروشننكنيد،آنوقت گيرمى كنيد. دربحثروابط

بین المللهمهمينطوراست. دربحثروابطبين الملل،يكىازبحث هاى مهموواقعى،بحثجنگاست. شمااينجايكبحثىرابازمى كنيد كهمثلأ»كمكالهىدرجنگبهمؤمنين« ايندرهيچتئورىروابط

بينالمللىنمى گنجد!… .«

 

 

گامهای آخر

 

 

 

((...و اتممناهابعشر...))

اگرولایتفقیهبعداز۲۲خردادباتمامفشارهادردفاعازرأیمردموعدماجازةاینکهرأی

مردموتِوشودوعدماجازهبهاینکهرأیمردمانکارشود،ایستادوحافظیتجمهوریتنظام

همبود،مردمهمدر۹دیآمدندواینظرفیتراایجادکردندواینفضارابهوجودآوردندکه

نشاندادکهاینانقلابواینالگوریشه دارترازچیزیاستکهآنهافکرمی کنندومی توانند

درباره اشفکرکنند. عرضمنایناستکهامروزظرفیتیبروزپیداکردهاستکهسهدهه

ازآنگذشتهوانشاءاللهاتممناهابعشر.